گزارش خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران از معدنکاری درگرمای 50 درجه ای خور و بیابانک

شهرستان بیش از 12 هزار کیلومترمربعی خور و بیابانک از توابع استان اصفهان به لحاظ محدودیت ها و دشواری های طبیعی با مسایلی نظیر کمبود باران، بی حاصلی خاک کشاورزی و عدم رونق دامپروری مواجه است، اما فعال سازی معادن در واقع می تواند رکن اقتصادی این منطقه محسوب شود.

خور و بیابانک در کمربند بیابانی نیمه شمالی کشور در شرق استان اصفهان قرار دارد و میانگین بارندگی آن در دامنه 90 تا کمتر از 100 میلیمتر واقع شده، اقلیم گرم و خشک این دیار موجب شده تا مشخصه زمستان های ملایم، بهار کوتاه و گرم و فصل گرمای طولانی با متوسط حداکثر دمای سالیانه 50 درجه سانتیگراد و متوسط حداقل پنج درجه زیر صفر ثبت شود.

کارشناسان محلی و دست اندرکاران استان مزبور بر این باورند که مهمترین سرمایه گذاری در بخش معدن این منطقه در زمینه پتاس صورت گرفته و معادن آن در شرق خور موجب شده تا بسیاری از جویندگان کار را به خود جذب کند.

طرح اکتشاف و تجهیز ذخایر پتاس خور با هدف تولید 50 هزار تن پتاس در سال، از 1380 آغاز و کارهای اجرایی آن تا سال 1387 بطول انجامید و در این سال کارخانه پتاس خور و بیابانک به عنوان تنها تولیدکننده کلرور پتاسیم در کشور به بهره برداری رسید.

بررسی ها نشان می دهد که نیاز فعلی کشور به کودهای پتاسه بالغ بر 250 هزار تن است و با فعالیت سالانه این واحد 20 درصد از نیاز کشور تامین خواهد شد.

محصولات تولیدی کارخانه پتاس خور و بیابانک سالانه 300 هزار تن نمک صنعتی، 30 هزار تن هیدروکسید منیزیم و 50 هزار تن پتاس ذکر شده است.

کارخانه یادشده برای بیش از 600 نفر در منطقه ایجاد شغل کرده اما رسول زرگرپور استاندار اصفهان معتقد است: این کارخانه با فعال سازی طرح های دیگر خود باید برای اشتغال یکهزار و 500 نفر برنامه ریزی کند.

وی معتقد است: یکی از سیاست های کلیدی دولت تدبیر و امید توازن منطقه ای است و شهرستان خور و بیابانک با مردمی متدین، باهوش و با فرهنگ از امکانات کمی برخوردارند و تلاش می شود با رفع مشکلات شرق این استان، میان غرب و شرق استان اصفهان توازن ایجاد شود.

مدیران این واحد معدنی - صنعتی براین باورند که هدف از اجرای این طرح علاوه بر اشتغال زایی در منطقه کمتر توسعه یافته خور و بیابانک، ضمن تولید 50 هزار تن پتاس برای تامین بخشی از نیاز کشاورزی، مانع از خروج ارز از کشور شود.

همچنین تولید 30 هزار تن هیدروکسید منیزیم پس از تبدیل به اکسید منیزیم در صنایع نسوز مصرف می شود و 1.5 میلیون تن نمک صنعتی برای صنایع پتروشیمی مصرف خواهد شد.

گزارشهای کارشناسی نشان می دهد که تولید املاح معدنی مزبور از تبخیر 15 میلیون مترمکعب شورابه در استخرهای تبخیر خورشیدی حاصل می شود.

مهدی کرباسیان معاون وزیر صنعت، معدن و تجارت آغاز فعالیت کارخانه پتاس خور و بیابانک را بعد از تعطیلی هشت ساله، موجب دلگرمی مردم منطقه به لحاظ ایجاد اشتغال و تولید دانست.

وی افزود: کارخانه پتاس خور و بیابانک را می توان از مصادیق اقتصاد مقاومتی دانست زیرا ضمن بهره گیری از منابع خدادادی می تواند برای کشور ارزآوری داشته باشد و در جذب نیروی کار بومی هم نقش موثری ایفا کند.

میزان پیشرفت فیزیکی طرح استخراج پتاس از شورابه های منطقه مزبور تا پایان ماه جاری 80 درصد برآورد شده و کارخانه یادشده هم از پیشرفت 97 درصدی برخوردار است.

ضمن آنکه از مبلغ 98 میلیارد و 600 میلیون تومان تخصیص منابع این طرح تاکنون 95 درصد یا بالغ بر 94 میلیارد تومان آن اختصاص یافته است.

سیدعلی علوی نائینی سرپرست کارخانه پتاس خور و بیابانک که اردیبهشت ماه امسال این مسئولیت را برعهده گرفته، اظهار داشت: میزان سرمایه گذاری برای احداث کارخانه نمک با ظرفیت 1.5 میلیون تنی نمک صنعتی و 300 هزار تن نمک خوراکی برابر با 25 میلیون یورو و برای ساخت کارخانه اکسید منیزیم در صورت تامین شورابه نهایی مورد نیاز، 60 میلیون یورو برآورد شده است.

وی اضافه کرد: کارخانه سود سوزآور - کربنات سدیم هم به 380 میلیارد تومان نیاز دارد.

امروزه در سطح جهان سالانه 33 میلیون تن پتاس تولید می شود که 12 کشور تولیدکننده عمده آن محسوب می شوند و کانادا، روسیه و بلاروس 75 درصد ذخیره و تولید جهان را در اختیار دارند.

رئیس هیات عامل سازمان توسعه و نوسازی معادن و صنایع معدنی ایران (ایمیدرو) معتقد است: طی سالیان طولانی سایه نفت وگاز کشور بر روی دیگر منابع از جمله معادن قرار گرفته و مانع از خودنمایی آنها شده اما در دولت یازدهم برای بازشناسی نقش معدن که کلید اقتصاد مقاومتی است، تلاش مضاعفی صورت گرفته تا این بخش جایگاه خود را بازیابد.

محدوده شورابه های خور و بیابانک از دو هزار کیلومتر مربع تشکیل شده که هزار کیلومتر مربع آن برای استحصال مواد معدنی مناسب تشخیص داده شده و میزان ذخیره شورابه های خور و بیابانک 750 میلیون مترمکعب است.

براساس تحقیقات انجام شده مشخص شد محلول شورابه های نهایی به دست آمده در این مجتمع می تواند به عنوان تثبیت کننده خاک در جاده های خاکی و معادن مورد استفاده قرار گیرد.

اکنون که رویکرد دولت یازدهم برپایه اقتصاد بدون نفت دنبال می شود و وزارت صنعت، معدن و تجارت برنامه ریزی گسترده برای استفاده حداکثری از تفاهمات سیاسی حاصل شده در حوزه های صنعتی، معدنی و تجاری را دنبال می کند، تکیه بر سیاستهای اقتصاد مقاومتی به عنوان یک اصل اساسی سرلوحه کار دولتمردان است و برنامه ها در این چارچوب تنظیم می شود.

نیک آگاهیم که فعالیت های معدنی به ویژه در بخش زغالسنگ از مصادیق بارز سخت وزیان آور بودن برای نیروی کار محسوب می شود و تاکنون شماری از نیروی انسانی فعال در این بخش، جان خود را که ارزشمندترین سرمایه شان بود در طبق اخلاص گذاردند و رخ در نقاب خاک کشیدند اما ذره ای از تلاش باز نایستادند.

هوای گرم و خشک خور و بیابانک برای مسافران گذری آن هم در گرمترین ماه سال(مرداد)از این دیار آنچنان طاقت را از کف می گیرد که کسی به فکر اقامت و فعالیت سخت و دشوار در عرصه معدنی از نظرش نمی گذرد اما فعالان در عرصه خاک نسوز، طلق، سرب و روی و شورابه های این دیار که به دنبال استفاده از بالاترین ارزش افزوده این مواد هستند، همچون نگینی درخشان در قالب کویر به چشم نوازی مشغولند و اقتصاد مقاومتی را باردیگر تعریف و معنا می کنند.

انتظار می رود، اکنون فرزندان سختکوش و پرتوان در خطه خور و بیابانک از نظر مسئولان با دیده ای متفاوت مورد توجه قرار گیرند تا آنان نیز با همت عالی در کنار رشد تولید، تامین نیاز کشور را جامه عمل بپوشند و در جهت قطع وابستگی به خارج گامهای مستحکم تری بردارند.

مصرف عمده پتاس به عنوان کود شیمیایی در صنایع کشاورزی است و علاوه برآن در بخش شوینده ها، صابون، دارو، انواع رنگ های شیمیایی، صنایع شیشه و سرامیک، صنایع غذایی و تهیه گل حفاری کاربرد دارد.

واحد پتاس در منطقه کویری خور و بیابانک در بخش مرکزی کویر بزرگ ایران در استان اصفهان در فاصله 310 کیلومتری شهرستان نایین و 40 کیلومتری جاده خور - طبس واقعه شده است.