شرایط تشکیل وژنز پتاس

 پتاسیم در کانی هایی مانند کارنالیت، پلی هالیت و سیلویت و Langbeinite و در رسوبات و لایه های دریایی و دریاچه ای قدیمی یافت می شوند.
علاوه بر کانیهای فوق، دیگر سولفات ها و کلریدهای پتاسیم و منیزیم نیز وجود دارند که ارزش اقتصادی ندارند و وجود آنها بیشتر به عنوان کانی مزاحم محسوب می شود.
این کانیها، ذخیره گسترده ای را در این محیط ها تشکیل می دهند و پتاسیم و نمک های آن که از نظر اقتصادی حائز اهمیت هستند، استخراج می شوند. منشأ اصلی پتاسیم، پتاس است که در سنگ های رسوبی، آذرین و دگرگونی و به صورت محلول در آب دریاها و شورابه ها موجود است و بزرگترین منبع تأمین کننده آن، نهشته های رسوبی و تبخیری می باشند که از معادنی چون کالیفرنیا، آلمان و نیو مکزیکو و... استخراج می شوند.
از منابع دیگر پتاسیم، اقیانوس ها هستند که در حال حاضر مقدار حجم آب دریا در مقایسه با سدیم نسبتاً کم است.

کانسارهای تبخیری پتاسیم دار در حوضه های درون قاره ای زیر تشکیل می شوند:

زمین شناسی و پراکندگی کانه در ایران

 کانسارهای نمک در تمام دنیا تقریباً در تمام سازندهای زمین شناسی به سنین مختلف وجود دارند. مهمترین آنها در دوران های دونین، پرمین، کرتاسه و ترشیاری تشکیل یافته است. سریهای تبخیری درایران به جز گنبدهای نمکی زاگرس که متعلق به پروتروزوئیک فوقانی- کامبرین تحتانی است، از ژوراسیک تا میوسن و پراکندگی آنها از آذربایجان تا نواحی مرکزی و جنوبی و به طرف شرق تا نیشابور مشاهده می‌گردد. در این سریها، نمکهای میوسن از اهمیت ویژه ای برخوردارند، لایه های نمک میوسن پیشین در مرکز و شمال غرب ایران گسترش فراوانی دارند.
اولین گزارش امکان وجود پتاس در ایران در سال 1866 توسط گوبل درمنطقه ماهان آذربایجان شرقی ارائه شد. بعد از آن در سال 1959 معرفی پتاس در دریاچه ارومیه توسط بلوک انجام شده و میزان K2O موجود در آن را حدود 60 میلیون تن اعلام کرد و بالاخره شازن در سال 1966 درگزارش خود علاوه بر اندیس ماهان به 6 سری تبخیری در ایران اشاره می‌کند که از قدیم به جدید عبارتند از :
1- سری نمکی هرمز
2- سری نمکی ژوراسیک بالایی
3- سری نمکی ائوسن
4- سری نمکی ائسن – ائوسن
5- سری نمکی میوسن
6- سری نمکی پلیوسن

روشهای متداول فرآوری پتاس

  امروزه فرآوری در محل معدن انجام می شود و معمول ترین روش، فلوتاسیون است. ماده معدنی پس از خردایش توسط آسیاب به دانه هایی با قطر کوچکتر از یک سانتیمتر تبدیل می شود این دانه ها همراه با محلول اشباع که قدرت انحلال ندارد از سرند های 10 مش عبور می کند. آنچه روی سرند باقی بماند به چرخه واسطه سنگین منتقل می شود و آنچه از سرند عبور کند آماده فلوتاسیون است.

واسطه سنگین:
در این روش چگالی محلول اشباع در حد واسط وزن مخصوص پتاس و نمک انتخاب می شود بنابراین پتاس شناور شده اما ناخالصی ها به پایین سقوط می کند. دانه های شناور پتاس پس از شستشو و خشک شدن آماده بارگیری است و دانه هایی که به علت درشتی شناور نشده اند پس از خردایش دوباره سرند شده و به ابتدای مسیر فلوتاسیون بازگردانده می شود.

فلوتاسیون:
در مرحله اول مواد غیر قابل حل و شورابه از ذرات ریز ماده معدنی طی فرآیندی به نام آهک زدایی (desliming)جدا می شود. در مرحله دوم، ماده معدنی که سطح ذرات آن با مواد شیمیایی آغشته شده است به همراه شورآبه به داخل سلول های فلوتاسیون پمپ شده و هوا نیز به مخلوط دمیده می شود. ذرات فعال شده پتاس به حباب های هوا می چسبند و به سطح می آیند اما ذرات نمک و ناخالصی ها به کف ظرف سقوط می کنند. پتاس پس از کف زدایی، جدا کردن شورابه همراه و خشک شدن یک محصول استاندارد است.

روش‌های عمده اکتشاف پتاس

معمولاً کانیهای پتاس در رسوبات تبخیری جزء آخرین رسوبات ته نشین شده هستند، بنابراین کانیهای پتاس در قسمت های مرکزی و عمیقتر حوضه تشکیل می‌شوند. اکتشاف پتاس در نهشته‌های تبخیری شناخته شده بر پایه مطالعات فیزیکی و شیمیایی لایه‌های نمکی استوار است. می‌توان از معیارهای چینه شناسی نیز به عنوان راهنما برای اکتشاف ذخایر اقتصادی پتاس استفاده کرد.
وجود سکانس لایه‌های نمک با ضخامت زیاد، وجود پتاسیم در لایه‌های رسوبی و زون های آواری تشکیل شده از لایه‌های رسی در بالای سکانس تبخیری، رنگ نمک و وجود برم هالیت در لایه‌های نمک به عنوان معیارهای اکتشاف پتاس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مصارف عمده پتاس

 پتاس در صنایع مختلفی استفاده می‌شود. اما مهمترین کاربرد آن به عنوان کود شیمیایی در صنایع کشاورزی است. سایر مصارف آن در صنایع غیر کشاورزی مانند تولید صابون و شوینده ها، رنگ های شیمیایی و داروها، صنایع شیشه و سرامیک، صنایع غذایی، تهیه گل حفاری و … هستند که حجم بسیار کمی از تولید پتاس، در این صنایع مصرف می‌شود. تعداد زیادی از نمک های پتاسیم بسیار مهم هستند و شامل برمید، کربنات، کلرات، کلرید، کرومات، سینید، دی کرومات، هیدروکسید، یدید، نیترات و سولفات پتاسیم می باشند.

کشاورزی :
پتاسیم یکی از عناصر غذایی اولیه موجودات زنده جانوری و گیاهی است، کودهای پتاسیم بعد از نیتروژن و فسفر، سومین کود از نظر مصرف هستند، کودها 95% از مصرف پتاسیم را به خود اختصاص داده اند و کمتر از 10 درصد آن به مصرف تهیه مواد شیمیایی می رسد.
کودهای طبیعی یا شیمیایی باعث افزایش توانایی خاک برای رشد و سلامت گیاه است که حاوی نیتروژن، فسفر یا پتاسیم می باشد و این عناصرحاصل خیزی خاک را افزایش می دهند.
پتاسیم فعالیت یا عدم فعالیت آنزیم‌ها، استفادة بهینه از آب، فتوسنتز و انتقال قندها، تولید نشاسته، در ترکیبات پرانرژی لازم برای رشد گیاهان، مقاومت در برابر بیماری‌ها و اثرات ناشی از خشکسالی، طعم و بوی میوه‌ها و سبزیجات را در گیاهان کنترل می‌کند.
عرضه پتاسیم، بیشتر بصورت پتاس و کانی‌های پتاسیم‌دار، کانه‌ها و محصولات فرآوری شده (کودهای آماده برای مصرف، کودهای ترکیبی) صورت می‌گیرد.

تاریخچه شناسایی سود و پتاس

اگرچه شیمیدانان از زمان‌های قبل ، احتمال داده بودند که خاکهای قلیایی ، اکسید فلزهایی باشند، با این حال ، طبیعت سود و پتاس ، تا اوائل قرن 19 مورد بررسی قرار نگرفته بود. حتی لاووازیه ، در این مورد نظر مشخصی نداشت اونمی دانست که جزء اصلی سود و پتاس چیست و حدس می‌زد که ازت ، یکی از اجزای تشکیل دهنده این مواد است. به نظر می‌رسد که این اشتباه از شباهت میان نمکهای سدیم و پتاسیم با نمکهای آمونیوم مایه گرفته است.

امتیاز تعیین این اجزا ، از آنِ "همفری دیوی" ، دانشمند انگلیسی است. ابتدا ناکامی عرصه را بر او تنگ کرده بود، به این معنی که نمی‌توانست به کمک یک پیل گالوانیک ، از سود و پتاس ، فلز استخراج کند. بزودی وی به خطای خودش پی برد و فهمید که با بکار بردن محلول آبی اشباع شده ، وجود آب مانع از تجزیه نمک‌ها می‌شود. در اکتبر سال 1807 ، دیوی تصمیم گرفت که پتاس بی‌آب را ذوب کند و به محض اینکه با این مذاب ، الکترولیز را شروع کرد، دانه‌های کوچک مشابه به جیوه و دارای جلای فلزی ، در روی قطب منفی که در ماده مذاب قرار داشت، ظاهر شدند. برخی از دانه‌ها ، فورا به حالت انفجاری سوختند و شعله درخشانی پدید آوردند، در حالیکه بقیه آنها آتش نگرفتند، بلکه کدر شدند و با قشر نازک سفیدی پوشیده شدند. دیوی از تجزیه‌های متعددی که در این زمینه انجام داد، نتیجه گرفت که آن دانه ، همان ماده ای است که وی در جستجویش است و این ماده هیدروکسید پتاسیم یا پتاس است که شدیدا قابل اشتعال می‌باشد. دیوی ، فلز بدست آمده از الکترولیز را بدقت مورد بررسی قرار داد و متوجه شد که وقتی با آب ترکیب می‌شود، شعله حاصل از واکنش ناشی از سوختن ، هیدروژن آزاد شده از آب است. وقتی دیوی بر روی فلز پتاسیم تهیه شده از هیدروکسید پتاسیم ، بررسی‌های لازم را انجام داد، به فکر جستجو در هیدروکسید سدیم افتاد و با بکار بستن همان روش قبلی ، موفق به جدا کردن فلز قلیایی دیگر یعنی سدیم شد.

بررسی خسارت های ناشی از گرد و غبار در بخش کشاورزی

چکیده :

 

گرد و غبار یکی از پدیده های جوی است که آثار و پیامدهای زیست محیطی نامطلوبی برجای می گذارد.طوفان های گرد و غباری اثرات منفی را بر سلامت ، اقتصاد جامعه و محیط زیست داشته و منجر به خسارت های زیادی بر منابع انسانی، بخش های بهداشت، صنعت ،ترابری ، نظامی و خصوصا کشاورزی می شود. با توجه به اینکه ایران یکی از کانون های متاثر از ریز گردهاست و خسارات زیست محیطی و انسانی ناشی از این پدیده هر ساله گریبان گیر کشور ما می شود، باید به موضوع افزایش ریزگردها توجه خاصی مبذول گردد. زیرا وقوع این پدیده در چند سال اخیر در برخی استانها، علاوه بر اثرات اجتماعی و سلامت جامعه بر روی تولیدات بخش کشاورزی نیز تاثیر گذاربوده به نحوی که برآوردها نشان می‌دهد موجب ایجاد خسارتی در حدود  7 الی 17 میلیون تن در سال 88 به تولیدات زراعی و باغی گردیده است. در سال زراعی 90 ـ 89 به محصولات کشاورزی استان خوزستان شامل گندم آبی، گندم دیم، جو آبی، جو دیم، کلزا آبی و کلزا دیم بیش از 1882میلیارد ریال خسارت وارد شد و 468 هزار و 416 تن محصول کشاورزی از بین رفت. با وقوع خشکسالی و ایجاد طوفان های گرد و غبار و محدودیت کشت در 38 هزار هکتار از اراضی حوزه رودخانه کرخه در تابستان 91، 2 هزار میلیارد ریال به کشاورزی این حوزه خسارت وارد شد که این مسئله ارتزاق 70 هزار نفر از کشاورزان را تحت تأثیر قرار داده و تعدادی از کشاورزان نیز از روستاها مهاجرت کرده اند.  در این راستا شناخت ماهیت، منشاء و اثرات طوفانهای گرد و غباری در تعیین روشهای کنترل و اتخاذ تدابیر پیش گیرانه موثر واقع می شود. در این مقاله در مورد عوامل ایجاد کننده گرد و غبار ،خسارات  ناشی ازآن بربخش کشاورزی  در استان خوزستان و همچنین روشهای کنترل آن بحث گردیده است.

 دریافت
عنوان: مقاله هشدار جهانی برای جلوگیری از وقوع طوفان های گرد و غبار

منبع : http://dust.conference.gsi.ir

مقاله هشدار جهانی برای جلوگیری از وقوع طوفان های گرد و غبار

یکی از مشکلاتی که در چند سال اخیر در اثر دخالت های بشری و استفاده غیر منطقی از منابع طبیعی و تخریب آن در حال گسترش است پدیده گرد و غبار است. طوفان های گرد و غبار رویدادهای طبیعی هستند که به طور گسترده در سرتاسر جهان در مناطق خشک و نیمه خشک به خصوص در عرض های ساب تروپیکال و تحت خشکسالی شدید اتفاق می افتند. مناطق خشک که بیش از 40 درصد سطح زمین را می پوشانند منبع مهمی از طوان های گرد و غبار در جهان هستند . از آنجا که ایران با مساحتی حدود 1/65 میلیون کیلومتر مربع در جنوب غرب آسیا و در نوار خشک جهان واقع شده است فلات مرکزی آن به عنوان یکی از معروفترین مناطق خشک جهان با این مسئله مواجه است  .

دریافت
عنوان: مقاله هشدار جهانی برای جلوگیری از وقوع طوفان های گرد و غبار
حجم: 581 کیلوبایت

بررسی پدیده گرد و غبار و اثرات زیست محیطی آن

مقاله بررسی پدیده گرد و غبار و اثرات زیست محیطی آن

شهریار کریم دوست ، لیلا اردبیلی

چکیده :

گرد و غبار یک فرایند طبیعی در مناطق بیابانی و صحراهاست که در اثر عملکرد بادهای قوی بر سطح خاک رخ داده و سبب معلق شدن ذرات ریز خاک در فضای نزدیک سطح زمین می شود. در سال های اخیر، تاثیر عوامل طبیعی همانند خشکسالی های مداوم، کاهش بارندگی و رطوبت نسبی محیط به همراه تشدید فاکتورهای محیطی نظیر استفاده بی رویه از منابع آبی مناطق بیابانی، از بین رفتن نیزارها و وقوع جنگ موجب خشک شدن تالاب ها و دریاچه های بیابان های شرق عراق و عرصه های جنوبی کشورمان و تنک شدن یا از بین رفتن کامل پوشش گیاهی در این مناطق گردیده است. نتیجه چنین وقایعی گسترش شدید گرد و غبار که به نام ریزگرد معروف هستند، در بخش های غربی، جنوب غربی و مرکزی ایران بوده و توانسته در کوتاه مدت اثرات نامطلوبی بر محیط زیست، اقتصاد و سلامت ساکنین 17 استان کشور به ویژه شهرهای مرزی همانند اهواز و کرمانشاه بر جای گذارد.

جهت دانلود فایل PDF  مقاله بر روی لینک زیر کلیک نمایید.

مقاله بررسی پدیده گرد و غبار و اثرات زیست محیطی آن
عنوان: مقاله : بررسی پدیده گرد و غبار و اثرات زیست محیطی آن
حجم: 2.08 مگابایت
توضیحات: بررسی پدیده گرد و غبار و اثرات زیست محیطی آن